Uganda 2-8

Regentijd, het blijft fascinerend. Misschien heb ik het wel eerder verteld maar de verschillen tussen ons land en hier zijn ook wat de regen betreft totaal verschillend.
Er zit ook een hoop bijgeloof aan vast.
Kom je als bezoeker ergens en het regent die dag dan ben jij de gelukbrenger. Ga je weg en gaat het vlak daarna regenen op die plaats die jij zo juist verlaten hebt, breng jij geluk aan die mensen daar in die plaats.
Maar de belangrijkste is, misschien heb ik het al ooit genoemd. Je zet pas spullen binnen als het regent, als je dit nl. van te voren doet en het gaat dan niet regenen, geven de buren en alle mensen uit het dorp jouw de schuld. Met gevolg dat als het hier regent, en dan komt het er binnen de minuut echt met bakken uit, pas dan gaat men alles binnen zetten. Ook de mensen die op straat, eten, kleding of wat dan ook verkopen beginnen pas als het echt naar beneden komt. Dan is het dikke paniek, ik denk dan: ja dat had je van te voren aan kunnen zien komen, maar zo werkt het niet hier. Da’s effe anders dan bij ons. Als wij maar denken dat het gaat regenen halen we de was al binnen, sterker nog we hangen het gewoon niet buiten. Nou da’s helemaal fout hier, da’s de goden verzoeken! Regen betekent drinkwater, water voor het land dus leven. Iedereen is dan ook altijd blij als het regent. Het gewone leven stopt dan even, alles staat stil, schuilt ergens onder een boom, liefst slapend, niemand gaat de straat op, iedereen is dan te laat op werk of school, wat geen probleem is “want het regende” en iedereen is vrolijk tijdens en na zo’n bui. En ik moet zeggen: ik kijk nu ook voortaan anders naar een regenbui: geweldig om te zien de snelheid waarop iedereen alles droog probeert onder te brengen, rennen, kinderen en spullen oppakken, koopwaar opruimen, geiten en koeien los maken zodat die ergens kunnen schuilen, om alles binnen de minuut na de bui weer alles terug te plaatsten, markt weer opgebouwd, spullen weer op straat, geiten en koeien terug, boda boda’s rijden weer kortom binnen korte tijd is het of er niets gebeurt is.
ja da’s leven, voor mij in ieder geval, dat klopt!
Van de week weer naar school geweest: les geven is voor mij heel moeilijk want de lln verstaan echt geen woord engels. De rekenles heb ik gedaan met de handen tellen, dit was al moeilijk genoeg. Het is goed te merken dat de klas wat rustiger geworden is sinds we iedereen een vaste plats hebben gegeven en de klas in drie groepen hebben verdeeld. Verder zijn we druk bezig om de examenvragen op papier te zetten. Elke term moeten ze examen doen. Nou heb ik weet ik hoeveel oefenbladen gemaakt hier en ze allemaal op cd gezet en afgegeven op deze school. Ook heb ik een heleboel kopieën gemaakt. Verder hebben we het materiaal als stichting aangeschaft voor de papieren kralen, en een tas vol spelmaterialen afgegeven dus ik vind het wel genoeg nu. Het is te makkelijk om zelf alle uitdraaien te bekostigen, dat doe ik echt niet. Moeilijk hoor maar het moet van twee kanten komen. Kopiëren is duur hoewel ik al een korting had geregeld bij het internetcafé, maar dan moet de school zelf initiatief nemen. Ik pas er voor om alles te betalen, ik ben geen sinterklaas. Niet voor de leerkrachten die willen echt wel maar de directie zal het moeten betalen. Dus we zullen zelf oefenbladen moeten maken, enig idee hoe het allemaal moet zonder computer, jeetje wat zijn we toch verwend. Het is echt terug naar af: ik zit hier tekeningetjes te maken van huisjes, zon, maan, bloemetjes, allerlei vormen. Woordpuzzels met de hand, we hebben alleen blanco papier dus lijnen trekken met een potlood, alles met de hand geschreven. En dan zo’n oefenblad; hoeveel vlinders kun je zien: dus allemaal dezelfde vlinders tekenen. We werken niet met kleuren, die kennen ze hier eigenlijk niet zoals wij ze kennen, groen is gras, rood is aarde, blauw is lucht. Een voordeel je wordt ontzettend inventief en das natuurlijk helemaal leuk. Dus afgelopen twee dagen alleen maar gewerkt aan werkbladen. Op het eind van de dag kregen we van de directie te horen dat we wat mogen kopiëren dus morgen mijn computer maar even mee om een selectie te maken en een standaard examenformulier te maken i.p.v. 35 x hetzelfde op te schrijven.
Hoezo tijd is geld, nou hier niet. Er is een gezegde hier: Mzungu’s hebben horloges maar Afrikanen hebben de tijd. Da’s duidelijk. Van de week ook geluncht met twee andere vrijwilligers die hier voor langere tijd wonen, met Bigitta, de deense arts ga ik dinsdag een dag mee, zoals ik al vertelde heb ik haar ontmoet tijdens mijn vorige bezoek aan Gulu dus ik ben zeer vereerd dat ze me heeft uitgenodigd.
Vanmiddag zat ik weer in cafe Kope, een beetje mzunguplace, voor mij helemaal fijn effe. Ik hoorde een Nederlandse praten en ongewild vang je toch e.e.a. op van haar gesprek. Ze huilde na afloop, ik vroeg of ik iets kon doen en zo raakte we aan de praat, haar moeder was met spoed opgenomen met hartklachten in het ziekenhuis en zal morgen geopereerd worden en krijgt vier omleidingen, verschrikkelijk om dan hier te zijn, ik had zo erg met haar te doen. Je voelt zelf hoe ver je dan weg bent van thuis. Effe gezellig gekletst en gelukkig was ze weer wat opgelucht. Ze is maar een dag hier in Gulu da’s jammer. Terug over de markt gelopen, heerlijk, ik heb een kleermaakster gevraagd een broek voor mij te maken, dus ik ben zeer benieuwd. Loop ik daar over de markt waar een stel mensen zitten te lunchen, d.w.z. een pan poscho en bonen in het midden en met de handen allemaal uit die pan eten. Roept een van hen: hé mzungu! Ik kijk om, wijs naar mezelf en vraag: who? Me? (ik ben natuurlijk de enige blanke). Liggen ze helemaal in een deuk van het lachen, geweldig, dan is je dag toch weer goed? Het zijn deze kleine dingen, het gelach van de mensen hier, op straat, bij de motorgarage, op de markt, het voelt echt of ze genieten van het leven na 25 jaar oorlog en ellende. Ze zijn vriendelijk en heel gastvrij. Dat is in heel Uganda hoor maar hier klinkt het zo vrolijk op de een of andere manier, bijna gelukkig, ik weet het niet. Eigenlijk weet ik het wel, men noemt dit vrijheid. Poeh wat een filosofisch stukje.
Dan weer mijn dagelijkse gang naar het internetcafé, net voor weer een gigantische regenbui, terug moest ik dus springen over de plassen en de modderstromen, je wilt niet weten hoe mijn voeten er dan uitzien.
Zaterdag had ik een afspraak met Jimmy. Jimmy is een jongen die bij het internetcafé werkt en we raakte aan de praat toen hij mijn computer ging verbinden met internet, hij zag dat het nederlands was en nu bleek dat hij twee jaar geleden in Nederland was geweest. Hij sprak een paar woorden Nederlands en omdat ik iedere dag ga internetten leerde ik hem een beetje beter kennen. Hij vertelde dat hij bezig was om iets voor straatkinderen te doen binnen zijn community, met dans en muziek en vroeg of ik een keertje wilde komen kijken. Ik vertelde hem dat ik niet kwam om geld te geven en ook niet om overtuigd te worden van de zin van het christendom, want uiteraard kan de mens pas iets betekenen als hij gelooft in God. Dat was allemaal geen problemen hij wilde mij alleen maar laten zien waar ze mee bezig waren omdat hij erg trots was hierop. Oke, afgesproken. Pas vanmorgen kreeg ik het volledige verhaal: hij was gevlucht uit Gulu vanwege de oorlog, zijn moeder was doorgeschoten en vader was niet in beeld. Hij was een van die jongeren die de kans kregen een nieuwe toekomst op de te bouwen in de stad via een organisatie werden ze dan geplaatst bij een gezin en in ruil voor huishoudelijk werk of tuinwerkzaam- heden werd hun schoolgeld betaald. Goede zaak, maar… uiteraard zijn niet alle mensen goedgezind en de familie waar hij geplaatst werd profiteerde van hem en liet hem allerlei zwaar werk doen voor hij ’s morgens naar school kon. Als hij dan op school kwam kreeg hij slaag want laatkomers worden niet geaccepteerd. Werd gepest op school omdat hij uit het noorden kwam en dus schoolresultaten waren niet optimaal, schoolgeld werd niet meer betaald en hij kwam op straat terecht. Ging aan het werk als parkeerwachter en muziekartiest, illegaal natuurlijk, maar zo kon hij wat geld verdienen om te eten. Zo kwam hij in contact met een blanke mevrouw die zich zijn lot aantrok en zij zag toekomst in Jimmy en betaalde een opleiding als computerdeskundige. Zij bracht hem in contact met een Nederlandse organisatie Kinderen van Uganda. Daar was ene Jan die voor hem en een paar andere artiesten allerlei optredens regelde. Zodoende konden ze naar Nederland waar ze overnachten in kloosters en zelfs bij Mundial aanwezig zijn geweest. Terug in Uganda gingen ze verder met optredens en Jimmy slaagde voor zijn opleiding, maar toen bleek dat deze Jan, misbruik maakte van verschillende jongens. Hij was homo bleek achteraf en de jongens kregen allerlei cadeaus en geld in ruil voor seks. Bij Jimmy is het alleen bij een poging tot verkrachting gebleven waarna hij gevlucht is en alle contact verbroken heeft, hij heeft wel aangifte gedaan bij deze organisatie die daarop na diverse klachten actie ondernomen hebben en Jan ontslagen hebben. Maar natuurlijk was het leed al geschied. Ik was geschokt door dit verhaal en vol schaamte, hoe is het mogelijk dat mensen hiertoe in staat zijn, na alles wat deze jongens meegemaakt hebben?? Na de oorlog keerde Jimmy terug naar Gulu waar zijn grootmoeder en twee tantes leefde. Hij kreeg werk in het internetcafé. Grootmoeder heeft een stuk grond en daar is Jimmy gestart met de bouw van een grote degelijke hut waar een bibliotheek zal komen. Verder zijn er voor de straatkinderen in het dorp allerlei activiteiten, ze maken samen dans en muziek en treden zo nu en dan op vnl. op scholen tegen een kleine vergoeding. Van dit geld kunnen ze dan weer instrumenten of kleding kopen. Zijn tante is met een paar andere vrouwen een groep gestart die met microkrediet werken en ieder zaterdag elkaar ondersteunen met geld of werkzaamheden. Er zijn in deze community wat inkomsten door het vlechten van matten en tassen met palmbladeren, het maken van kleding en verkoop van groeten en maaltijden. Uit deze inkomsten wordt de krediet verzorgd. Jimmy geeft zijn salaris uit om de organisatie op te bouwen en de bibliotheek van boeken en materialen te voorzien om de jeugd te motiveren te lezen en meer aan zelfstudie te doen want het onderwijs hier is erbarmelijk.
Vanmorgen om 11.00 uur was ik daar, een half uur met de boda vanuit Gulu. Ik werd opgevangen door Joyce en Alice de twee tantes van Jimmy. Ook was er Pauline, een 64jarige oud-leerkracht engels. Er was een Duitse vrijwilliger die een leesuurtje deed met de jeugd (tussen de 8 en 15 jaar). Ik heb haar lesje even overgenomen omdat ze weg moest en daar zat ik dan, onder een mangoboom op een matje op de grond een leesles te geven. Geweldig, vooral interactie met de kinderen is fantastisch, ze zijn dit helemaal niet gewend maar genieten ervan. Heerlijk met gebaren erbij (groot klein dik dun), volop plezier. Daarna zou de dansles beginnen maar het is regentijd zoals jullie weten en dat wil zeggen dat iedereen op het land moet werken en dus pas daarna tijd heeft. Dat werd dus om een uur drie! In de tussentijd heb ik dus met Pauline gepraat over het leven hier in het dorp. Ze heeft me uitleg gegeven over het vlechten en verven van de palmbladeren, over de vrouwengroep, de jeugdgroep, en de opbouw na de oorlogen Opnieuw was ik diep ontroerd door de kracht van de bevolking om iedere keer weer opnieuw te starten en hun toekomst op te bouwen. Vooral het sociale gebeuren raakt me diep, iedereen zorgt voor elkaar. Pauline vroeg me hoe dat in Nederland gaat, hebben wij contact met buren en de gemeenschap? Nee de meeste mensen in Nederland leven voor zichzelf en weten soms nog niet eens de namen van buurtgenoten. Wij hebben het allemaal druk, druk en leven natuurlijk meer binnen, en hebben andere bezigheden, werken natuurlijk ook meestal buitenshuis. Ze snapte daar niets van, je kunt toch niet zonder elkaars steun? Ja hoe leg je dat uit? Uiteraard begon het weer te regenen en moesten we naar binnen waar een maaltijd voor me klaarstond. Zo gastvrij en zo aardig, zo nu en dan een brok in mijn keel. De dans was geweldig in de hut omdat het nog steeds regende en daarna naar buiten. Gaaf!! Daarna deelgenomen aan de vrouwenmeeting, ook geweldig allemaal van die sterke vrouwen die opkomen voor hun gezin. Nog even buiten de jeugd bewonderd die bezig waren om attributen te maken voor hun dansvoorstellen van oude jerrycans, fietsbanden en takken.
Met de boda weer terug en nog wat afrikaanse plaatjes gemaakt.
Ik heb mijn plannen iets gewijzigd, ik vertrek woensdag naar Kampala waar ik een gesprek heb met Sander, een Nederlander die hier al jaren woont en een vrijwilligersorganisatie heeft. Hij heeft ook een guesthouse dus daar verblijf ik een paar dagen. Ik wil dan ook nog even de computerschool bezoeken om te kijken hoe het gaat met Vicent en Obo die maandag starten met hun computeropleiding. Dit was het weer voor even anders worden de verhalen echt te lang!! Tot gauw