kenia 2-2

Heel snel alweer een verhaaltje:
Weekendje Lamu, Allereerst de busreis, reizen blijft een belevenis. Ik vertrok om 8 uur ’s morgens vanuit Kikambala, ze zouden mij om 7.15 uur ophalen, maar ja african time werd dat 8.00 uur, uiteraard. In de stromende regen op weg naar Lamu, dat ligt aan de kust 300 km ten noorden van Mombasa 100 km van de Somalische grens. Dat wil dus zeggen: 6 uur reizen. In de bus allemaal Moslims want Lamu is voor 95% Moslim. De bus overvol met spullen, ik hoop dat het een beetje te zien is op de foto. Bij Malindi gingen heel veel mensen uit de bus en moest iedereen op zijn besproken plaats gaan zitten, ikke dus ook. Ik had stoelnummer 13 naast het raam(maar goed dat ik niet bijgelovig ben). Ik wilde daar gaan zitten maar er stond een wandelstok en een plastic tas, dus ik vroeg de conducteur of ik hier wel kon gaan zitten. Hij wees naar de plaats naast me en ik veronderstelde dat de spullen dan mijn buurman waren. Mijn buurman kwam de bus weer in, een Moslim in traditionele kleding: een kikoi (een omslagdoek) die mannen als rok gebruiken en een kofia (een moslimpetje), hij was ook nogal dik. Hij stond in het gangpad en zei tegen mij dat ik op moest schuiven. Ik vertelde hem dat ik echter deze stoel had geboekt en op de juiste plaats zat, op nummer 13 Hij werd meteen heel boos en zei me dat ik als vrouw naar hem moest luisteren, ho wach effe I’m a Dutch woman. Maar dat zei ik niet, ik bleef heel rustig, pakte mijn kaartje en liet ‘t aan hem zien, hij accepteerde dit niet en riep de conducteur erbij. De conducteur zei dat er iets gewijzigd was en dat ik van plaats moest wisselen. Ik twijfelde daaraan omdat ik zelf mijn ticket had geboekt en gezien had dat ze op de buslijst mijn naam ingevuld had, dus ik vroeg hem de buslijst. Hij verdween en kwam niet meer terug. Zal gedacht hebben: oef dat is een taaie mzungu. De buurman kwam naast me zitten, wijdbeens uiteraard en hij negeerde mij volkomen, hij had een rood hoofd, ik denk van de warmte, haha. Ik zat dus helemaal tegen het raam aan gedrukt dus ik verschoof mijn been een beetje en raakte zijn knie, hij schrok helemaal en schoof op. Dus zo heb ik stukje bij beetje mijn plaatsje terug veroverd. Ik wil me heel graag aanpassen, dat had ik ook al gedaan want ik droeg al een sjaal over mijn schouders, ik ben ook heel rustig en vriendelijk gebleven maar er zijn grenzen. Respect aan twee kanten anders werkt het niet. Wel leuk dat ik, toen ik schuin naar achter keek een knipoog kreeg van een geheel in het zwart geklede moslima. Fijn zo’n bondgenoot als is dit voor mij maar heel tijdelijk, zij zit er langer mee. Een paar uur verder moesten we stoppen voor een wegversperring, daar stapte twee soldaten in de bus, zwaar bewapend. Dit is niet om de wilde dieren maar een paar jaar geleden werd verkeer op deze weg nogal eens overvallen door rebellen van Somalie, inmiddels is het wel veilig maar voor de zekerheid gaat er met iedere bus een escorte mee, bussen rijden samen en ook worden personenwagens aangeraden met deze busconvoy mee te rijden. Maar gelijk met de soldaten stapte er een vlotte juffrouw in met broekpak. We reden nog niet of zij begint te vertellen over haar crempjes en zalfjes. Heel vreemd om in een bus te zitten met in het zwarte geklede vrouwen, mannen in rok met moslimpetjes op en dan zo’n Mylene consulente. Heel grappig!! Zij is na een half uur weer uitgestapt nadat verschillende mensen wat spulletjes hadden gekocht.
Onderweg een ongeluk met een vrachtwagen met houten palen voor nieuwe elektriciteitsmasten. De auto was waarschijnlijk, zoals bijna alle vrachtwagens hier, te zwaar geladen, geen goede remmen en een te hoge snelheid. Maar op deze wagens zitten de werklui bovenop het materiaal. Gevolg: 5 zwaar gewonden die met een ambulance moesten worden vervoerd. De lading lag dwars over de weg dus passagiers hebben met vereende krachten alles aan de kant gelegd. Na twee uur wachten konden we onze weg weer vervolgen. In Mokowee moesten we de bus verlaten om over te stappen in een te kiezen boot: een normale boot die er 45 minuten over deed kostte 50 cent, een “speed”buitenboordmotorboot duurde 5 minuten en kostte 1 euro. Dus ik ga voor de speedboot!! Aangekomen op het eiland staat de eigenaar van het appartement al op mij te wachten en met een stuk of tien beach boys die allemaal van alles voor me en met me willen doen. Nou nog effe niet, eerst een colatje en een shaggie en dan zullen we nog wel zien, ik wil eerst weten waar ik slaap. Maar daarvoor moet ik eerst een stukje door het stadje wandelen en Dodo (de eigenaar) legt e.e.a. uit. Er rijden hier geen auto’s de ezels zijn het vervoermiddel hier voor mensen en materialen. Er leven zo’n 15000 inwoners en 6500 ezels hier er is zelfs een ezelziekenhuis, nou het moet niet gekker worden. Met een bootje, naar mijn accommodatie, want lopen is voor nu te ver. In een schitterend Arabisch aandoend gebouw is mijn appartement, ruim, schoon en heel erg rustig. Aan het eind van de middag terug gewandeld over de boulevard (zandpad), en dat noemen ze hier de Highway!! Hele smalle straatjes, heel veel witte huizen of huizen van koraalsteen, geen ramen en maximaal 2 hoog. Het is echt heel smal hier, ik snap nu dat hier niets kan rijden, er is op het eiland maar een politieauto en een ambulance voor noodgevallen. Opvallend is het hoge burka gehalte op dit eiland, de traditioneel geklede mannen en dan de tegenstelling: ook nog heeel erg veel rasta’s. Je weet wel die jongens met die dreadlocks. Er wordt overal gerookt, in cafe’s, op straat overal, hoewel er 95 % moslim is, heel raar. Ze roken van alles volgens mij, niet alleen sigaretten. En overal zie je mannen kauwen op mira, dit is een plant die hetzelfde effect heeft als hasj, heeft men mij verteld en je wordt er heel happy van. Nou als ik die ogen bekijk twijfel ik daaraan want zo blij kijken ze niet, ze kijken een beetje wazig uit hun ogen. Maar misschien zijn dit dan wel pretoogjes hoewel ik daar een andere voorstelling van had. Er is echter een bijverschijnsel van deze mira, je kunt bijna niet in slaap komen, dus dat is denk een logischer verklaring voor die oogjes, haha. Daarna een take away maaltijd gehaald, waar ik drie keer iets anders heb moeten kiezen, want het was er niet, zelfs geen cola… o ja dit is nog steeds Afrika hoewel het voelt als een hele andere wereld. Men verkoopt hier schitterende spulletjes, ook hele mooie kanga’s dit zijn de omslagdoeken met print die je in heel Kenya veel ziet in alle kleuren, allerlei dingen gemaakt van kokosnoten, schilderijen, sieraden zoals in een echt toeristenstadje. Er wonen hier ook nog al wat europeanen blijkbaar, maar die vertoeven op het strand Shela in luxe huizen en hotels. Lamu is een echt historisch stadje wat ik met een gids zal gaan bewonderen.
Lamu en de archipel (een eilandengroep) was de haven voor portugezen chinezen en arabieren. De arabieren vestigde zich hier en vermengde zich met de Afrikanen, daaruit ontstond een nieuw volk, de Swahili. (niet te verwarren met de taal Swahili, dat heet eigenlijk Kiswahili). De Arabieren vestigde zich in de 7de eeuw op de kust van Kenia. Swahili betekent kustbewoners. In tegenstelling tot vele andere volkeren in Kenia was dit geen nomadenvolk en bouwde huizen, die permanent waren en veilig tegen de stormen en zon. Vroeger was Lamu de haven voor Oost-Afrika en was zeer welvarend. Sinds Mombasa nu de grootste haven is geworden is het natuurlijk minder gegaan met de plaatselijke economie. Men leeft van de visserij en het maken van Lamu meubelen, bestaande uit tafels, stoelen en kasten van fraai houtsnijwerk. Alle huisjes zijn wit met een etage waar de keuken zich bevind. Er zijn geen ramen en het enige licht en frisse lucht komt binnen door een soort binnenplaatsje. Er zijn ook geen deuren binnen in de huizen alleen dikke muren als issolatie voor de hoge temperaturen. De bevolking is zwaar islamitisch. De vrouwen blijven meestal binnen en mogen dan gekleed gaan in een Kanga, een gekleurde wikkeldoek, ook met sluier. Als ze naar buiten gaan (met toestemming van de echtgenoot) moeten ze in het zwart gekleed met alle lichaamsdelen bedekt zijn, tegenwoordig mogen ze kiezen of ze het gezicht wel of niet bedekken maar de traditionele dracht is een bui-bui wat wij kennen als een burka. Als er mannelijke gasten komen dan gaat de vrouw in een aparte halletje, heel smal, 50 cm breed en twee meter lang, staan en daar kan ze dan communiceren met de gast zonder dat ze gezien wordt, ze mag echter alleen maar vragen hoe het gaat en zich verder niet met de conversatie bemoeien, alleen als haar iets gevraagd wordt. Er zijn altijd twee badkamers in het huis (een voor het eigen gezin en een voor de gasten), dit bestaat uit een cementen bad gevuld met water. Naast het bad is een ruimte waar men zich kan wassen met het water, je gaat dus niet in het bad staan of zitten, je schept water met een kan of grote lepel over je heen. In het bad zit een tilapia die de muggeneitjes op eet die de muggen daar leggen. Ook is er een heel smal hokje waar de vrouwen kunnen bidden. De mannen gaan naar de moskee, maar vrouwen mogen hier niet komen. Bij feesten zijn mannen en vrouwen altijd gescheiden. In ieder huis is een aparte slaapkamer voor de meisjes tot 16 jaar. Daarna gaan ze trouwen. Ook is er een apart kamertje met twee bedden: eentje voor de vrouw voor de bevalling waar ze dan 40 dagen blijft zonder iemand te zien of spreken en na die 40 dagen heeft ze een ritueel bad waarna ze weer met haar man samen mag slapen. In die zelfde ruimte staat nog een bed voor als er iemand dood gaat, de wordt daar dan opgebaard. In onze ogen een hele vreemde situatie. Ook is er altijd een gastenverblijf. Bij de voordeur van alle huisjes zijn twee banken in een grote nis, daar kunnen de mannen dan praten of thee drinken. Voor de vrouwen is dit verboden terrein, die kunnen op het dak met elkaar kletsen in de avond als het donker is. Ze roepen dan naar de buren, want men gaat niet bij elkaar op bezoek. Op het kleine binnenplaatsje spelen de kinderen, van daaruit gaat een trap naar de eerste verdieping. De treden zijn heel hoog zodat de kleintjes niet naar boven kunnen kruipen. Heel slim, ik had me al wel afgevraagd waarom ik zo’n grote stappen moest nemen, maar dat is dus hiervoor. Er is altijd zicht op het binnenplaatsje vanuit de woon-slaap-eetkamer (dat is in een ruimte) en vanuit de keuken boven. De vrouwen krijgen gemiddeld 12 kinderen!!! Volgens de jonge vrouw die mij rondleidde in haar huis is de situatie voor de vrouwen aan het verbeteren, de bui-bui is niet meer verplicht en ook mogen sommige vrouwen buitenshuis gaan werken. Een muur in huis bestaan uit nisjes (niss is Swahili) om spulletjes neer te zetten als decoratie of als kastruimte, serviesgoed enz. De keuken is ingericht met een spaghettimaker (en ik maar denken dat het italiaans was) wat volgens deze vrouw een Swahili gerecht is. Boven kookt met op een houtstoof wat veiliger is dan wat de meeste stammen doen. (Die koken gewoon in een hut waar iedereen leeft en slaapt. Die hutten hebben allemaal een grasdak wat regelmatig tot branden komt en ook kinderen hebben vaak brandwonden doordat ze vallen op het vuur). Mooi huis met veel gekleurde doeken, heel interessant. Verder heb ik het historisch museum bezocht wat heel bijzonder was omdat in de kerk ernaast een traditionele mis gaande was met Afrikaanse zang en muziek. Heel erg mooi en apart. Ook heb ik het Fort bezocht waar vroeger de slavenhandel plaats vond. Nog steeds is dit een plaats waar de markten zijn maar ook allerlei festiviteiten. Echt heel leuk om met mijn gids Ali een geboren en getogen Lamunees of Lamuier of ik weet niet hoe het heet: kortom een echte Lamuman, het oude stadsgedeelte te bekijken weg van de toeristenwinkeltjes en de schitterende deuren te zien, allemaal voorzien van houtsnijwerk en de in drie kleuren geschilderde balkenplafonds allen van mahoniehout. Overal de bankjes, de bloemen, de palmen en natuurlijk de ezels. En inderdaad ik ben op zo’n donkey-boda naar mijn appartement terug gegaan. Gewoon achter op de donkey, een hele ervaring. Het was gisteren zondag en dan zijn er ook altijd ezel hardloop wedstrijden, ja je kunt maar iets doen op een zondag! Op weg naar huis moesten we echter schuilen vanwege de regen. Wij wachtte onder een boom. Er kwam in een het zwart geklede vrouw aan lopen en boven op haar zwarte sluier droeg ze een witte cap van Newyork Yankees en onder haar zwarte jurk een jeans met witte nikes. Hoezo traditie?
Maar Lamu kampt echter met een groot drugsprobleem wat per boot aangevoerd via Mombasa en hier naar toe gesmokkeld wordt, jaarlijks sterven er heel veel jongeren aan een overdosis. Je kunt hier alles kopen op het gebied van drugs, onvoorstelbaar.
Maandagmorgen weer terug met een speedboot, ik blijf mijn ogen uitkijken. Zit ik in die boot met naast mij twee vrouwen in bui-bui, waar van eentje met een gsm. Tegenover zit een vrouw in het zwart met een deksel van een curver emmer zichzelf wat frisse lucht toe te wapperen waarna ze de deksel weer boven haar hoofd houdt en dit gebruikt als parasol tegen de zon. Nooit geweten dat een deksel zo multifunctioneel en multicultureel kan zijn. Verder hebben al deze vrouwen schitterende zwarte henna schilderingen op voeten en handen, ware kunstwerken. Echt een heel ander Afrika, schitterend.
Terug met de bus, je ziet wel dat het verschrikkelijk droog is hier, verdroogde palmbomen, zand en stof. De verwoestijning is hier ook al toegeslagen. Veel boeren zijn overgestapt op landbouw i.p.v. veeteelt, daarom worden hele bossen gekapt, ook wordt hout gekapt voor het koken. Men plant wel nieuwe bomen, grassen en gewassen maar door de weersveranderingen groeit er weinig omdat de regentijden korter zijn met minder water. Wordt echt een drama. Triest beeld.
Terug in Mudzini, nu merk ik weer dat het heel druk is met alle kinderen en dat ik daar weer heel erg aan moet wennen, ik ben ondertussen zo gewend aan het alleen zijn.
Morgen ga ik alles inpakken en vertrek ik naar Nairobi, ik probeer donderdag avond nog even mijn laatste Afrikaweblog te schrijven.

Tot gauw